Co to jest FSC?
FSC® (z ang. Forest Stewardship Council) to wiodący, globalny system certyfikacji lasów oraz łańcuchów pochodzenia produktów drzewnych, wspierany przez ekologiczne organizacje pozarządowe, jak WWF i Greenpeace. Realnie przyczynia się on do ochrony ekosystemów leśnych i tym samym do zmniejszenia niekorzystnego wpływu na klimat.
Uczestnikami tego systemu są zarówno właściciele lub zarządcy lasów, jak i firmy zajmujące się przetwórstwem i handlem drewnem oraz materiałami drewnopochodnymi.
Istota systemu podsumowana jest w dokumencie zwanym Polityką FSC, do której zobowiązują się wszystkie organizacje certyfikowane w systemie FSC:
„(…) nie angażować się bezpośrednio ani pośrednio w następujące niedopuszczalne działania:
a) nielegalne pozyskiwanie drewna lub handel nielegalnym drewnem lub produktami leśnymi;
b) naruszenie tradycji i praw człowieka w pracach leśnych;
c) niszczenie w trakcie prac leśnych obszarów o wysokich walorach ochronnych;
d) znaczące przekształcenie lasów w plantacje lub inne obszary;
e) wprowadzanie, w ramach prac leśniczych, organizmów zmodyfikowanych genetycznie;
f) naruszenie któregokolwiek z konwencji MOP, określonej w Deklaracji MOP dotyczącej Podstawowych Zasad i Praw w Pracy.”
Po co wydawany jest certyfikat FSC?
Certyfikaty wydawane są w celu potwierdzenia, że certyfikowane drewno lub produkty pochodzące z przerobu drewna pochodzą z odpowiedzialnie zarządzanych lasów. Świadczą również o tym, że w procesie przetwórstwa, handlu i transportu nie nastąpiło ich zmieszanie z innymi surowcami, nie spełniającymi wymagań standardu.
Ważny certyfikat upoważnia do oznaczania wyrobów certyfikowanych etykietą produktową FSC oraz do używania znaków FSC w celach promocyjnych.
Jak wygląda proces certyfikacji?
Certyfikat wydawany jest na okres pięciu lat. Firma uzyskuje certyfikat po pozytywnym wyniku audytu certyfikacyjnego. Audyt przeprowadzany jest przez niezależną, akredytowaną jednostkę certyfikacyjną, posiadającą akredytację FSC. W czasie audytu certyfikacyjnego weryfikowany jest system zarządzania: opracowane i wdrożone procedury, metody segregacji, przygotowanie pracowników, itd.
Co roku przeprowadzany jest kontrolny audyt okresowy, podczas którego weryfikowana jest prawidłowość wdrożenia procedur.
Co to jest łańcuch pochodzenia produktu? Na czym polega certyfikacja łańcucha pochodzenia produktu?
Łańcuch pochodzenia produktu to ścieżka, którą przechodzi produkt: od pozyskania drewna w certyfikowanym lesie, poprzez procesy produkcji i pakowania, po dystrybucję i sprzedaż. System Forest Stewardship Council wymaga, aby wszyscy uczestnicy łańcucha pochodzenia certyfikowanych produktów posiadali certyfikat FSC.
Przerwanie łańcucha na jakimkolwiek etapie przetwórstwa lub handlu powoduje, że dany produkt nie może być uznany za certyfikowany.
Uczestnikami łańcucha pochodzenia produktu są właściciele / zarządcy lasów, firmy przetwórcze (produkcyjne) i przedsiębiorstwa handlowe. Certyfikacja łańcucha pochodzenia produktu umożliwia im wykorzystanie oznakowania FSC na produktach, gwarantując odbiorcom ich pochodzenie, zgodne z wymogami systemu.
Dlaczego warto uzyskać certyfikat FSC?
Coraz więcej konsumentów świadomie wybiera produkty wytwarzane w odpowiedzialny sposób, z poszanowaniem praw ludzi i środowiska. Są oni zainteresowani pochodzeniem kupowanych produktów. Certyfikat FSC produktów – powszechnie uznawany jest za potwierdzenie zrównoważonego pochodzenia, przez co wiele międzynarodowych firm wymaga, aby całość produkcji była certyfikowana.
Uzyskanie certyfikatu z jednej strony świadczy o tym, że jego posiadacz ma świadomość i wspiera odpowiedzialną produkcję. Z drugiej strony – umożliwia udział w łańcuchach dostaw produktów certyfikowanych, zwiększając potencjalne rynki zbytu dla swoich produktów, odnotowując wyższe przychody z działalności, jak również poprawę wizerunku firmy. To z kolei stwarza większe możliwości marketingowe.
Jak uzyskać certyfikat FSC?
Aby uzyskać certyfikat – firma powinna dokonać wyboru akredytowanej jednostki certyfikującej, z którą podpisze umowę na usługę certyfikacji. Jednostka certyfikująca poinformuje, jakie są wymogi certyfikacji w omawianym systemie?
Nie jest wymagane kontaktowanie się bezpośrednio z organizacją Forest Stewardship Council, nie uczestniczy ona w procesie nadawania certyfikatów. Wszelkie formalności załatwiane są z akredytowaną jednostką certyfikującą. Po określeniu zakresu działalności i zakresu certyfikacji, kiedy firma uzna, że opracowała system zarządzania i jest gotowa do przeprowadzenia audytu, należy określić termin audytu certyfikacyjnego.
Wydany certyfikat zachowuje ważność przez okres 5 lat. Raz w roku akredytowana jednostka certyfikująca przeprowadza audyt okresowy, zaś po upływie tego okresu podejść należy do audytu re-certyfikacyjnego, aby przedłużyć ważność certyfikatu o kolejnych 5 lat.
Jak przygotować się do certyfikacji?
Firma może przygotować się do certyfikacji samodzielnie lub z pomocą profesjonalnych konsultantów.
Przygotowując się do certyfikacji samodzielnie – można korzystać z aktualnej dokumentacji, dostępnej na oficjalnej stronie internetowej Forest Stewardship Council. Dostępne do pobrania są zarówno standardy, jak i dodatkowe dokumenty: analizy ryzyka, interpretacje, itp. Wiele spośród dokumentów dostępnych jest w polskiej wersji językowej.
Na początek należy ustalić, jakie standardy FSC będą miały zastosowanie? Wszystkie firmy certyfikowane zobowiązane są do spełnienia wymagań standardów FSC-STD-40-004 (łańcuch dostaw) oraz FSC-STD-50-001 (zastosowanie znaków handlowych). Ponadto, w zależności od struktury organizacji, zakresu działalności i produkcji – zastosowanie mogą mieć dodatkowe standardy:
- DREWNO KONTROLOWANE – FSC-STD – 40-005
- DREWNO Z RECYKLINGU – FSC-STD – 40-007
- CERTYFIKACJA WIELOZAKŁADOWA – FSC-STD – 40-003
Organizacja występująca o certyfikat powinna opracować system zarządzania, obejmujący procedury wymagane w standardach FSC, właściwych dla zakresu działalności organizacji. Osoby odpowiedzialne za poszczególne procedury powinny zostać przeszkolone w odniesieniu do swoich zakresów, związanych z omawianym standardem. Takie szkolenie może zostać przeprowadzone przez zewnętrznych doradców lub wewnętrznie, przez osoby posiadające odpowiednią wiedzę i kwalifikacje.
Z reguły, dla najczęściej występujących modeli certyfikacji pojedynczej, podstawowa dokumentacja obejmuje:
- procedurę (podręcznik),
- listę grup wyrobów FSC,
- listę dostawców certyfikowanych,
- dokumenty systemowe: deklaracja wspierania Polityki FSC i Porozumienie Licencyjne.
Jakie są wymagania, które trzeba spełnić, by uzyskać certyfikat?
Aby uzyskać certyfikat należy podpisać umowę z jednostką certyfikującą i pozytywnie przejść audyt certyfikacyjny (audyt zasadniczy). W czasie audytu weryfikowana jest zgodność procesów organizacji z przesłanym do jednostki certyfikującej formularzem aplikacyjnym oraz zgodność wdrożonego w organizacji systemu zarządzania z adekwatnymi standardami FSC. Sprawdzana jest kompletność przygotowanej dokumentacji. Również wiedza i przygotowanie kadry do realizacji działań związanych z obrotem materiałami certyfikowanymi.
Jak sprawdzić, czy firma jest gotowa do certyfikacji?
Jedną z możliwości jest zlecenie jednostce certyfikującej lub zewnętrznej firmie doradczej audytu wstępnego. Samodzielnie, firma może zweryfikować swoje przygotowanie – przeprowadzając audyt wewnętrzny, w oparciu o standardy FSC, mające zastosowanie w jej zakresie działalności.
